MATEMATİK

Güzel Sanatlar ve Edebiyat
Edebiyatın Güzel Sanatlar İçindeki Yeri

• Edebiyatın malzemesi dil olduğuna göre sesle gerçekleştirilen güzel sanatlar
  içinde sayılabilir.
• Edebi metinler günlük yaşantımız içinde geniş bir yer tutarlar.
• Şiir ve düz yazıda güzel sanatların tüm özellikleri izlenebilir. Yani insan
  tarafından üretilir, insanı konu alır ve estetik duygu uyandırır.

Edebiyatın Bilimlerle Olan İlişkisi
Edebiyat; sosyoloji, psikoloji, tarih, coğrafya gibi bilim dallarıyla doğrudan bağıntılıdır.
Bilim ve teknik edebiyatla mutlak ilişkiler içindedir.

Sosyal yaşamdaki olayların yansıtılması
İnsan psikolojisinin incelenmesi Felsefi konuların tartışılması
Tarih ve coğrafya alanına ışık tutması

Dilin İnsan ve Toplum Yaşamındaki Etkinliği

• Günlük hayatta konuşma dili, felsefede kavramlar, bilimde terimler, sanatta simgeler kullanılır
• Dil biri diğer canlılardan ayıran temel özelliklerimizdendir.
  Temel iletişim aracıdır.
• Kültürün en önemli taşıyıcısı dildir.
• Dil canlıdır gelişip değişir.
• Bilim dil kanalıyla geleceğe taşınır.

 
Edebiyat ve Gerçeklik

• Edebiyatın malzemesinin insan ve onun var olduğu doğal ortam olması bilimle
  ortak özelliğini oluşturur.
• Edebiyat gerçeği ele alış açısından bilimlerden ayrılır.
• Bilimlere, gerçeği ve gerçekliği nesnel ve genel yaklaşımlarla ararken, edebiyat öznel, kişiye göre değişen bir anlayış sergiler.
• Edebiyat gerçek yaşamdan aldığı izlenimleri değiştirip dönüştürerek kurmaca bir yapı oluşturur.
• Her edebi ürün, yazıldığı dönemin tüm gerçekliğinden belli ölçüde etkilenir, yararlanır. Ancak bunu anlatmayı temel amaç olarak ele almaz.

Belli bir amaç ve düzen içinde oluşturulmuş cümlelerin bütünlüğü. Birer iletişim aracıdırlar.
Sözcük, cümle, paragraf gibi yapısal unsurları vardır.
Bu yapısal unsurlar tema etrafında birleşir

• Dil ile kurulan iletişim sözlü ya da yazılı biçimde oluşturulur.
• Kullanımındaki hız ve kolaylık nedeniyle doğal olarak daha yaygın ve çok kullanılan sözlü anlatımdır.
• Yazılı anlatım metinler yoluyla gerçekleştirilir.

Bağlaşıklık, Bağdaşıklık ve Bağdaştırma

• Sözcüklerin metin oluşturmak amacıyla dil bilgisi kurallarına uygun biçimde dizilmesine bağlaşıklık denir.

• Anlamca birbirini tamamlaması ve birbiriyle bağl
  antılı olarak kullanılmasına ise bağdaşıklık denir.
  Sözcüklerin yeni bir anlam ifade etmek için yan yana dizilerek oluşturduğu söz öbeklerine de bağdaştırma denir.
• Alışılma Bağdaştırma: Anlamca birbirleriyle uyum sağlayan ve yaygın olarak kullanılan bağdaştırmalardır.
  Örnek: Soğuk içecek, keskin kılıç, acı biber...

Alışılmamış Bağdaştırma:
Anlamca birbiriyle uyum sağlamayan, çoğunlukla
mecaz ve yan anlamda kullanılan sözcüklerdir.

Örnek: Soğuk bakış, keskin söz, acı olay...

Metinlerin Sınıflandırılması

Metinler; gerçeklikle ilişkileri, işlevleri ve yazılış amaçları açısından gruplandırılır.

Öğretici Metinler

• Bilgi verirler. Açıklama, düşündürme ve yönlendirme amacıyla yazılırlar.

• Gerçekçi metinlerdir; dil, çoğunlukla göndergesel işlevde kullanılır.

• Sözcükler, daha çok gerçek anlamlarıyla kullanılır.

• Açık ifadeler taşıyan metinlerdir.

• İçerik ve öğretme kaygısı ön plandadır.
  
• Her okuyan aynı şeyi anlar.
  
• Öğretici metnin yoruma açık anlamları  değil, “anlamı” vardır.

Öğretici Metinlerin Sınıflandırılması

1. Bilimsel Metinler: Bilimsel makaleler, Konferans raporları...
2. Felsefi Metinler: Felsefi konuları ele alan metinlerdir.
3. Tarihi Metinler: Tarih olaylarının da ele alındığı metinlerdir.
4. Kişisel Hayatı Konu alan Metinler: Biyografi, Otobiyografi, Anı, Günlük, Gezi Yazısı, Mektup.
5. Gazete Metinleri: Makale, Eleştiri, Röportaj, Deneme, Haber Yazısı, Sohbet, Fıkra.

Sanatsal (Edebi-Kurmaca) Metinler

Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Edebi Metinler: Şiir.

Olay Çevresinde Oluşan Edebî Metinler
a-Anlatmaya Bağlı: Hîkaye Masal Roman, Fabl, Halk Hikayesi, Manzum Hîkaye, Mesnevi Destan
b-Göstermeye Bağlı
Modern Tiyatro:Trajedi Dram Komedi

Geleneksel Türk Tiyatrosu

• Karagöz
  
• Orta Oyunu
  
• Meddah
  
• Köy Seyirlik Oyunları

Sanatsal Metinlerin Özellikleri:

• Üslup kaygısı ön plandadır.
• Kurmaca metinlerdir.
• Dil sanatsal işlevde kullanılır.
• Bu metinlerde çok anlamlılık vardır.
• Özel iletişime aracılık ederler.